یکی از نگرانیهای اصلی بیماران و همراهان بیمار در هنگام برنامه ریزی برای شیمی درمانی و پرتودرمانی ریزش مو است. ریزش مو ناشی از آسیب فولیکول ( پیاز ) مو با داروها یا اشعه است. واکنشهای پوستی درمان هرچند زیاد آزارنده نیستند اما شیوع بالایی دارند. نکات زیر در مورد ریزش مو و واکنشهای پوستی قابل توجه هستند:
- ریزش مو در همه انواع داروهای شیمی درمانی رخ نمیدهد. میزان ریزش مو در شیمی درمانی تابع نوع دارو، دوز دارو، روش و مدت تجویز شده است و در افراد مختلف نیز متفاوت است.
- ریزش مو ناشی از پرتودرمانی فقط در ناحیه تحت درمان رخ میدهد. اما ریزش مو ناشی از شیمی درمانی تمام موهای بدن را تحت تاثیر قرار میدهد.
- ریزش مو ناشی از شیمی درمانی تقریبا در تمام موارد با پایان درمان برطرف میشود. در رویش مجدد موها بعضا فرم و شکل متفاوتی با نوع اولیه دارند. رویش موهای ناحیه رادیوتراپی دیرتر و گاهی در محلهایی که دوز بالایی اشعه دریافت کردهاند هرگز کاملا برگشت نمیکند.
- ریزش مو ناشی از شیمی درمانی میتواند ناگهانی یا تدریجی، تمام بدن یا بخشی از موها، ریزش کامل یا فقط به صورت نازک و شکننده شدن موها باشد.
- درمانهای معمول ریزش مو ( ماینوکسیدیل، فیناستراید، شامپوها و تونیکهای تقویتی ) هیچکدام نقش مثبتی در پیشگیری از ریزش مو ناشی از شیمی درمانی و پرتودرمانی ندارند.
- توصیه میشود اگر موهای بلندی دارید قبل از شروع درمان آنها را کوتاه کنید. این کار کمک میکند موها پرپشتتر به نظر برسد. بعلاوه ریزش موهای کوتاه کمتر دیده میشود و شما را آزار میدهد.
- رنگ کردن و اتو زدن به موها را به بعد از رویش مجدد موها بعد از شیمی درمانی موکول کنید.
- سر را با کلاهگیس، روسری یا کلاه بپوشانید تا ریزش موقتی موهایتان کمتر جلب توجه کند.
- شامپوهای ملایم و خنثی استفاده کنید. شامپو بچه برای شستشوی روزانه پیشنهاد خوبی است.
- شانه یا برس مو نرم و دندانه درشت استفاده کنید.
- استحمام روزانه به پاک بودن پوست و کاهش احتمال ماندگاری عفونتها و ضایعات پوستی روی سطح پوست کمک میکند.
- جوشها و ضایعات پوستی را دستکاری نکنید.
- از مرطوب کننده های پوستی برای مرطوب کردن کل بدن استفاده کنید.
- از قرار گرفتن طولانی در معرض آفتاب در دوره شیمی درمانی و پرتودرمانی اجتناب کنید.
- واکنش پوستی به اشعه که در ناحیه درمان پرتودرمانی ایجاد میشود، نیاز به مراقبت های ویژه مشابه سوختگیهای سطحی دارد. به توصیه های پزشک معالج در ویزیتهای حین پرتودرمانی عمل کنید و از خود درمانی بپرهیزید.
- استفاده از پمادها و کرمهای موضعی در محل واکنش پوستی پرتودرمانی در دوره درمان، مگر با نظر پزشک معالج، ممنوع است.